Tenis
Tenis, raket ve topla iki kişi arasında ya da ikişer kişilik iki takım arasında oynanan olimpik bir spor. Oyuncular raketleri ile içi boş lastik bir topu ağ (net) üzerinden rakibinin sahasına (korta) atmaya çalışırlar. Kurallar dahilinde en çok puanı alan oyuncu kazanır. Tenis bir olimpiyat sporu olup her seviyeden , her yaştan ve her ülkeden oyuncusu bulunmaktadır. Tenis dikdörtgen düz bir yüzeyin üzerinde genellikle betonda, balçıkta veya çimin üzerinde oynanır. Bazen de toprak sahada oynandığı görülür. Kortların önemli uzunluk ölçüleri vardır ve her kort bu ölçülere göre yapılmak zorundadır.
Kortlar :
Tenis kortu bir dikdörtgendir. Tenis kortları 23,77m (78 feet) uzunluğunda ve 10,97m (36 feet) genişliğindedir. Tekler müsabakası için genişlik 8,23m (27 feet) ‘dir. Tenis kortu,1,07m (3.1/2 feet) yüksekliğindeki iki direğin üzerinden geçen çelik tel veya kordona asılmış durumdaki fileyle ortadan ikiye ayrılmıştır. File gergin olmalı, direkler arasını tamamen doldurmalı ve topun geçmeyeceği kadar sık dokunmuş olmalıdır. Filenin orta yüksekliği 0,914m (3 feet) olup, fileyi tutan çelik telin üzerinden geçerek yere sabitlenen bir “orta bant”
ile filenin yüksekliği ve gerginliği ayarlanır. Filenin üzerindeki çelik tel, bir bant tarafından (file bantı) örtülü olmalı. File bantı ve orta bant tamamıyla beyaz olmalıdır. Fileyle ilgili kurallar arasında şunlar yer alır.
- Çelik telin veya kordonun çapı en çok 0,8 cm (1/3 inç) olmalıdır.
- Ortada bulunan file bandının genişliği en çok 5 cm (2 inç) olmalıdır.
- Filenin bandının genişliği, çelik telin her iki yanından da aşağıya doğru en az 5 cm (2 inç), en çok 6,35 cm (2.1/2 inç) olmalıdır.
Kortların genişliğini belirleyen çizgilere sınır çizgileri denir. Bunların ortasındaki küçük işaretin adı ise çilekeş çizgisidir. Bu çizgilerin kalınlığı 5 cm dir.
Kort Tipleri:
Beş ana türde kort vardır. Kortların yüzeyinde kullanılan malzemeye bağlı olarak her topun yüzeye sekmesindeki
hızı farklıdır. Bu da iki kişilik oyunlarda oyunun seviyesini etkileyebilir. En bilinen dört kort türü:
- Toprak Kort
- Çim Kort
- Sert Kort
- Halı Saha Kortu
- Sentetik Kort
Bazı oyuncular belirli yüzeylerde daha başarılı sonuçlar elde eder. Bu oyunculara başarılı oldukları kortun uzmanı(örneğin çim kort uzmanı) denilir.
Toprak kortları ‘yavaş’ olarak tanımlanırlar ; çünkü top rakete gelene kadar hız kaybeder ondan sonra oldukça yükseğe zıplar ve yere çarptıktan sonra ani bir hızlanma olur ; çünkü toprak kortta oyuncular top-spin vuruşları tercih etmeleridir. Toprak korttaki maçlar winner adı verilen sayı alan vuruşların daha zor olması sebebiyle daha uzun sürer. Sayılar genellikle oyuncuların basit hatalar denilen topun filede kalması ya da çizgilerin dışına atılması sonucu alınır .Toprak kortlarında oynanan oyunlarda topun bıraktığı izler belirgindir. Sert ve çim kortlar daha “hızlı” yüzeylerdir. Bu hız yapıldıkları maddeye göre değişir. Bu yüzeylerin özelliği kısa sıçrayışlardır. Bu kortlarda sert servis atan ve vuruşları sert olan oyuncuların avantajı vardır. Çim kortlarda topun sıçraması miktarı, çimin ne kadar sağlıklı ve ne sıklıkta biçildiğini gösterir.
Normal bir puanlık oyun:
Oyuncular veya çiftler nette karşılıklı bir biçimde durur. Bir oyuncu servisi uygular ve netin karşısındaki oyuncu(lar) yani rakip(ler)i alıcıdır. Servis kortun iki yarısı arasından değişir. Her bir puan için, servis atan kişi sınır çizgisinin arkasında, orta işaret ile yan çizgi arasında durur. Alıcı onun tarafındaki netten istediği yerde durabilir ama genellikle servis kutusunun arkasındadır. Alıcı hazırsa servisi atan kişi atar. Meşru olarak top nete değmeden üstünden rakiplerinin çaprazı sahasına iner. Top eğer servis atarken dışarı çıkarsa aut olur ve servisi atan kişi puan kaybetmiş olur.
Vuruşlar:
Servis :
Court tenis de servis aşamaları sırasıyla (sağ elini kullanan oyuncular için);
- Raket ve top birbirine paralel şekilde elde hazır olur.
- Doğru servis kutusuna alınan vücut pozisyonuyla birlikte top dikey alın hizasına yaklaşık 2 kol boyu yükseltilir.
- Top raketle eş zamanlı birbirinden ayrılırken sağ eldeki raket, koldaki flexörleri çalıştırarak sırta kapalı şekilde alınır.
- Dirsekten, yukarıya doğru yükselen topa, omuzdan kuvvet alarak vuruş uygulanır ve raket sol ayak yanına indirilerek vuruş tamamlanır.
Forehand:
Forehand de sağ kol raket tek elle tutulacak şekilde baş üstünden düzgün bir açıyla kol gergin bir şekilde geriye çekilir.Bu esnada bacaklar birbirine paralel olacak şekilde hafif bükük durulur. Gerilen raket aşağıdan giderek hafif bükülmüş dizin tam önünde durur, Topa vurulur. Topa vurulduktan sonra raket boyna çekilir ve çekilirken sol elle tutulur.
Backhand:
Backhand vuruşunda geriye iki elle raket çekilir. Raket geriye çekildikten sonra yüzü karşıyı göstermelidir. Raket çekilirken dizler paralel bir biçimde hafif kırılmalıdır. topa dizin biraz önünde raket iki elle vurulmalıdır. Raket topa vurulduktan sonra iki elle boyna çekilmelidir.
Turnuvalar :Teniste 4 büyük turnuva (Grand Slam) vardır. Bunlar ;
- Avustralya Açık,
- Fransa Açık (Roland Garros),
- Wimbledon
- Amerika Açık’tır.
Amerikan Açık Tenis Turnuvası; sert kortlarda, Fransa Açık Tenis Turnuvası; toprak kortta, Wimbledon; çim kortlarda, Avustralya Açık ise Sentetik Kortlarda oynanır. Bu turnuvaların dışında başka turnuvalar da düzenlenmektedir.
Veteranlar :
Veteran tenisi :
Veteran tenisi dünya spor dünyasına birçok yönden damgasını vurarak ön plana çıkmaya başladı.
Çok ayrıcalıklı bazı durumları ise şunlardır:
- 85 yaş ve üzeri oyuncular için düzenli olarak turnuvalar yapılır. Veteran teniste turnuvalar (kadın ve erkek için)
35 yaşta başlar ve 5’er yıllık aralarla erkeklerde 85, kadınlarda 75 yaş kategorilerinde oynanır. Bütün bu
kategorilerin ulusal ve uluslararası müsabakaları bulunmaktadır. Dünyada bir yılda 186 bireysel turnuva ve
takım şampiyonası oynandığı bilinmektedir. Bilinen en yaşlı tenisçi 93 yaşındadır. - Her yıl Dünya Veteran Şampiyonası (B serisi +55 +60 +65 +70 +75 +80 +85) Antalya ilinde 31 ülkeden 600 civarında kadın erkek tenisçinin katılacağı turnuva yapılır.
Maç Set ve Galibiyetler :
Bir taraf servis atarak oyunu başlatır. Kazanılan her sayıda oyuncunun puanı 15, 30 ve 40 şeklinde artar. Sayı, topun rakibin sahasında kalması, rakibin topu hatalı atması, rakibin iki kere üst üste hatalı servis kullanması gibi durumlarda kazanılır. Üç sayı alıp 40 puana erişen oyuncu, bir sayı daha kazanırsa, o set içinde 1 oyun kazanmış olur. Bir set 6 oyundan oluşur. Teniste, özel turnuvalar hariç erkeklerin maçında toplamda 5 set ve bayanların maçında toplamda 3 set oynanır. Toplamda 6 oyun kazanan oyuncu, bir set kazanmış olur. Setlerin çoğunu kazanan oyuncu, galip gelir. Eğer maç sırasında 40-40’lık bir eşitlik meydana gelirse, bir sonraki sayıyı kazanan avantaj kazanır. Böyle bir durumda oyuncu bir sayı daha kazanırsa seti alır., sayıyı rakibi kazanırsa eşitlik durumu yeniden oluşur. Bir oyuncu iki sayı üst üste kazanıncaya kadar da mücadele bu şekilde devam eder.
Çiftlerde de puanlama, oyun ve set kuralları aynıdır. Servis atma sırası, servisi atma hakkı kazanan çiftlerin aralarında anlaşması ile belli olur. İlk oyun bittikten sonra, servis rakip çifte geçer. Üçüncü oyunda, servisi ilk kullanan çifte sıra geldiğinde, servis atmayan oyuncu servis kullanır ve bu dönüşümlü olarak servis sırası bu şekilde devam eder.
Çiftlerde servis karşılama sırası, her setin başında kararlaştırılır. Eşler her oyun esnasında dönüşümlü olarak servisi karşılar.
Tie-Break Kuralı:
Oyunlarda 6-6 lık bir durum olduğunda, setin galibini belirleyecek bir oyun oynanır ve buna “Tie-Break” uygulaması denir. Tie-Break oyununda sayılar 1-2-3-4-5-6-7 olarak sayılır. İlk 7 sayısına ulaşan veya iki sayı üstünlüğü alan oyunu alır. Aksi halde iki sayı farka kadar oyun devam eder. Set 7/6 (7/5) olarak kaydedilir.
Bunun anlamı, set 7/6 ve son oyun tie-breakte 7/5 kazanıldı demektir. Tie-Break oyununda normal servis sırası gelen oyuncu sağdan bir servis atar. Sayıdan sonra servis sırası karşıdaki oyuncuya geçer. Karşıdaki oyuncu da soldan ve sağdan olmak üzere iki servis atar ve servis sırası gelen, ikişer servis kullanmak kaydıyla oyun sonuna kadar devam eder. Toplamı 6 olan sayıda saha değişimi yapılır. Tie-Break kuralı hem teklerde hem de çiftlerde aynıdır.
Not: Hakemlik ve Antrenörlük Kursları ile Güncel Haberler İçin Aşağıdaki Linki Tıklayınız.
