Basketbol oyunu beşe beş oynanan bir takım oyunudur. Basketbol müsabakalarında takımlar maximum 7 yedek oyuncu bulundurabilir.  Dünyada ilk defa James Naismith tarafından oynanmıştır.  James Naismith beden eğitimi öğretmeni olmasından dolayı bu şekilde bir oyun geliştirmiştir.

Basketbol Oyun Kuralları:

Hakemler:

• Basketbol maçları, karşılaşmaları üç hakem ile yönetilir.

Saha Seçimi:

• Misafir takım hangi yarı sahada oynamak isterse o yarı sahayı seçebilir.

Başlama:

Basketbol maçları orta sahadan her iki takımdan da birer oyuncunun arasında yapılan hava atışı ile başlar. Havaya atılan topla oyun başlamıştır.

Oyun Süresi:

• Basketbol toplamda 40 dakika ve 4 periyot halinde oynanır; yani onar dakikalık 4 periyot şeklindedir. Beraberlik söz konusu olduğu taktirde uzatma periyotları oynanır. Uzatmalar 5 er dakika oynanır.

Takımlar:

• Bir takım toplamda 12 oyuncu barındırabilir.
• Takımlar bir antrenör birde dilerlerse yardımcı antrenör bulundurabilirler.
• Menajer, doktor, çevirmen vb özel yükümlülükleri olan en fazla 5 kişi bulunabilir.
• Takımlar sahada 2 oyuncudan daha az oyuncu ile devam ederse mağlup sayılır.
• Böyle bir mağlubiyet söz konusu olursa, galip gelecek takım o anda skor olarak öndeyse o skor geçerlidir. Galip sayılacak takım skor olarak gerideyse, skor 2-0 olarak kabul edilir.

Üniformalar:

• Formalarda ön ve arka renk aynı olmalıdır.
• Sahadaki bütün oyucular, formalarını şortlarının içerisine sokmaları kuraldır.
• Takım içerisindeki bütün oyuncular aynı renkteki çoraplardan giymek zorundadır.
• Formaların önünde ve arkasında forma rengine zıt renkte forma numaraları olması zorunludur.
• Forma numaraları 4 ile 15 arasında olmalıdır.

Hücum Süresi:

• Müsabakada hücumu oynayan taraf kendi yarı sahasını 8 saniyede geçmesi gerekir. 8 saniyede sahasından çıkamaz ise hücum sırası rakip takıma verilir. Bununla birlikte hücum eden takım 24 saniye içerisinde hücumunu bitirmesi gerekir.

Mola:

• Takımların ilk üç periyotla birlikte uzatma periyodunda birer dakikalar halinde birer kez mola alma hakkına sahiptir.  Dördüncü periyottada iki kez mola alma hakları vardır. 2 periyot bitiminde 15 dakikalık bir mola verilir.

• Basketbol müsabakalarında topa sahip kişi topu sektirmeyi bıraktığında o andan itibaren adım atamaz. Pas ve şut atmak zorundadır.  Adım attığı taktirde kural ihlali olduğundan top rakip takıma geçer.

Oyuncu Değişiklikleri:

• Basketbol maçlarında sınırsız oyuncu değişikliği yapılabilir; eğer oyuncu faul limitini doldurmamış ve oyundan alınmışsa tekrar tekrar oyuna girebilir.

Faul:

• Oyuncuların beş faul yapma hakkı vardır ve beş faulu geçen oyuncular oyundan atılmasıyla birlikte bir daha oyuna giremezler.  Oyuncuların yaptıkları toplam fauller takımlarının takım faul sayısını doğrudan etkiler. Bir takım 4 faul yaparsa bundan sonraki bütün faullari rakip takımın serbest atış yapmasına sebep olur. Yani 4. faulden sonraki faullerin cezası serbest atışla cezalandırılır.

Silindir Prensibi:

• Bir oyuncu sahada iken oyuncuyu saran bir silindir hayal edilir. Bu silindir içerisine rakip oyuncu eli kolu veya vücudu ile girmeye çalışırsa silindir prensibini ihlal etmiş olur. Silindir prensibi aşağıdaki resimde net bi şekilde gösterilmiştir.

Duraklama:

• Müsabaka hakemin durdurması dışında top potaya deyip döndükçe devam eder.  Top çizgilere değmeden havadan saha dışına çıkarsa, oyuncuda çizgi ve saha dışına basmadan topu çevirip oyuna devam edebilir.

Sayı:

• Üç sayı çizgisi içerisinde ve üç sayısı çizgisi üzerinden( çizgi üzerine basılmış ise) yapılan her atış 2 sayılık olarak değerlendirilir. 3. sayı çizgisi dışından atılan her sayıda 3 sayılık kabul edilir.  Serbest atışlar birer sayı olarak hanelere yazılır.

Ceza:

•  Basketbolda Cezalar kural ihlali ve faul şeklindedir.  Kural ihlali yapıldığında top rakip takıma verilir, faul yapıldığında ise; eğer faul yapan takımın takım faul sayısı dolmuşsa (5. Faul ise) serbest atışla cezalandırılır. Bunun yanında oyuncu şut, turnike gibi sayıya yönelik bir pozisyon içindeyken faul yapılırsa bu da serbest atışla cezalandırılır. Kişinin atışı basket olduğunda ve bu pozisyondayken faule uğramış ise bir tane serbest atış kullanır.  Basket olmamış ise şutu gönderdiği noktaya göre serbest atış adedi değişir; şöyleki oyuncu şutu 3 sayı çizgisi içerisinden atmış ise 2 adet serbest atış kullanır, 3 sayı çizgisi dışında ise 3 tane atış kullanır.

Oyunun Galibi:

• 4 periyot sonunda veya uzatmaların sonunda en çok sayı atan takım maçın galibi olur.

Kaptanın Yetkileri:

• Kaptanlar oyun durduğunda hakemlerden bilgi alma yetkisine sahiptir.
• Takımlar sonuca itiraz ederse bunu kaptan yapar.

Antrenörler:

• Antrenörler sadece top ölü olduğunda ve oyun durduğunda istatistiki bilgiler almak için hakem masasına gidebilirler.
• Müsabaka anında sadece antrenör ayakta durabilir.
• Serbest atış atacak kişi belirlenmesi gerekiyorsa bunu antrenör belirler.

Topla Oynama:

• Topa sadece elle dokunulabilir. Bunun dışında ayakla vurmak, bacağın herhangi bir yeriyle dokunmak yasaktır; ancak istem dışı değmişse oyun devam eder.
• Bir oyuncu istemsiz bir şekilde kendi potasına sayı yaparsa bu sayı iki sayı olarak değerlendirilir ve rakip takımın kaptanına yazılır; fakat oyuncu bilerek kendi çemberine sayı atarsa bu sayı geçersiz olarak kabul edilir.
• Topu çembere tersten atmak kural ihlalidir.
• Oyuncular topu oyuna sokarken pas olarak saha içerisine atarlarsa oyun başlar.
• Normal şartlarda top oyuna, birinci periyot dışında 2. 3. ve 4. periyotlarda  teknik ve sportmenlik dışı faullerde hakem masasının karşısındaki kenar çizgiden  girer. ( Birinci periyot hava atışı ile başlar.)

Basketbol Sahası:

• İdeal basketbol sahası ölçüleri 28 m. x 15 m.’dir.
• Basketbol sahaları ortadan ikiye bir çizgiyle ayrılır.
• Bu çizginin üzerine orta yuvarlak çizilir.
• Basketbol potaları kenar çizgilerden 1,2 metre içeride olur. Boyutları ise 1,8 m. x 1,2 metredir.
• Potada varolan çemberin yerden yüksekliği 3,05 metredir. Çemberin çapı 45 cm.’ dir.

Basketbol Topu:

Basketbolda oynanan topun çevresi 75-78 cm, çapı 12,3 cm ve ağırlığı 600-650 gram olarak belirlenmiştir.