Skeleton
Skeleton(Buz Kızağı)
Skeleton, İngilizce “İskelet” kelimesinden türetilmiştir. Bu deyim, 19.Y.Y. 80′ li yıllarından seri kullanılan, karın üstünde sürülen ve yönlendirilen kızağı ifade etmektedir. Bu kızağın kapalı çelik rayları olup, iz uzunluğu 38 cm’ dir ve sürücüsü ile birlikte maksimum 120 kg ağırlığında olabilir. Sporcu, kızağını ağırlık verme suretiyle yönetir. Sporcu, kasket, yumuşak döşemeli yarış giysisi, eldiven ve yön vermeyle frenlemede kullanılmak üzere demirli ayakkabı kullanmaktadır. St. Moritz (İsviçre) Cresta-Run Pistinde bu sporcular 120 km/s ‘ten fazla hız yapabilmektedirler.
Skeleton‟da baş önde ve farklı bir kızak çeşidi kullanılmaktadır. Skelaton kayıcılar Cresta kayıcılarla aynı aletleri kullanılır fakat ikisi farklı sporlardır. Skeleton; bobsleigh ve Luge kullananlarla aynı pisti kullanır. Cresta kendine özgü bir piste sahiptir. Skeletonda dümen ve frenleme mekanizmaları yasaktır ama crestada ayaklar bu konuda kullanılır. Skeleton çok hızlı kayış sporudur ve atletlerin deneyimleri bunu arttırır. Fakat FIBT tarafından 5G‟nin altında bir hız öngörülmüştür. Kızakçılar dümen ve fren mekanizması kullanamazlarve hızları saatte 130 km kadar ulaşır. Dümen için ufak vites ve ayaklar sürüklenerek kullanılır.
Skeleton ilerde bobsleigh kariyeri için en iyi eğitimi veren ve atletleri hazırlayan bir spordur. Olimpik olmayan ana yarışmalar; her yıl düzenlenen Dünya Şampiyonaları ver Dünya Kupalarıdır. Bu yarışların sonunda alınan sonuçlar ve dereceler ilerideki yarışmalardaki başlangıç pozisyonlarını belirler. Pist kayıldıkça düzlüğünü yitirir.Bu nedenle her yarışmacı, yarışta ilk sıralarda olmayı tercih eder. FIBT tüm performanslara dayanarak olimpiyatlara hangi ülkenin katılacağını belirler. Erkek yarışlarında, en iyi 12 ülke dünya kupasındaki sıralarına göre , bayanlarda ise en iyi 8 ülke katılmaya hak kazanır.
OLİMPİYAT KURALLARI:
- Skeleton pisti; bobsleigh ve Luge ile aynı pist ve uzunluğu en az 1200 m. olmalıdır.
- Yarış koşarak itme kısmı ile başlar ( 25 m.-40 m.)
- İtme safhasından sonra atlet kızağın üstüne atlar ve pistte inişe geçer.
- Atlet yüzükoyun, sürat aşağı bakacak şekilde ve kollar yanında olacak şekilde yatmak zorundadır.
- Güç sadece atlet tarafından yaratılmalı ve yer çekimi gücünden yararlanılmalıdır.
- Skeleton atletin vücut hareketleri tarafından dümen edilmelidir.
PİST:
Skeleton da Luge ve bobsleigh sporları ile aynı piste sahiptir. Bir çok yarış insan yapımı yüzeylerde gerçekleştirilir, ama hala St. Moritz gibi doğal buz pistleri de mevcuttur.Pistler 1200 m.( bunlar yokuş aşağıdır)-1650m olabilir. Son 100-150 m. nin
hem yokuş yukarı uzantılar hem de %12 den daha fazla olmayan eğim ve bazen de kavisleri vardır. Bir çok pist 15 kıvrımın birleşmesinden oluşur, ama ünlü Cresta Run orjinalliğini korur ve sadece 10 kıvrımı vardır.
Diğer kayış sporları Luge ve Bobsleigh‟de olduğu gibi skeletonda da başlangıç çok önemlidir saniyenin onda biri başlangıçta yarışın tabanında saniyenin onda üçüne dönüşebilir, bu yüzden atletler yarışta patlama gücü kullanmaları gerektiği için sprint antremanı yapıp bacaklarını geliştirirler. Ama hız tek gereken faktör değildir: ayrıca en iyi sırayı bulup hızlarını yüksek tutmak için her bir etapta kusursuz bir şekilde kontrol sağlamalıdırlar.
Başlangıç bölgesi 15 m. lik kıvrımlardan 60 m.lik kıvrımlara kadar değişen ve atletin genelde 35 km/hıza ulaşmasını sağlayan kıvrımlardan oluşur. İngiliz Bob Skeleton Birliği kayan kişinin kızağına atlamadan önce ki sprint bölgesinin başlangıcını pistin 20-30 m. si olarak belirler. İtme kulpları da pist boyunca atletlere en yüksek başlama hızına ulaşmalarına yardımcı olmak adına yerleştirilmiştir.
Pistin ilk kıvrımı pistin ilk 2/3 ü olarak tanımlanır. Geleneksel olarak atlete gereken sürüş teknikleriyle ilgili olarak pistin en çok istenen elementlerini içerir. İlk 250 metrede izlenen pistin rotası atletin maksimum hıza (80-100 km/s) çıkmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Pist zaman takibi ( bitiş çizgisi) hep dümdüzdür bu sayede atletler kızaklarını güvenli bir şekilde yavaşlatabilirler.
KIZAK:
“Toboggan” lar Alpine ülkelerinde Kanada/Hindistan tarzı ulaşım için kullanılan kızaklardan 19 yy sonlarında etkilenilerek yapılmıştır. Bir çok ekleme ve atletlerin yeniden tasarlamaları sonucunda skeleton kızakları bugünkü halini almıştır. 1892’de LP Child Amerikayı yeni metal kızağı piyasaya sürüp skeletonu bir spor haline getirdi. Aşağıya doğru tasarım küçük metal ayaklı kızağı ortaya çıkardı ve bu tasarım hızlı bir şekilde tutuldu. 1902 de Arden Bott atletlere öne arkaya kaymalarını sağlamak adına yardımcı olmak amaçlı hareketli bir oturak ekledi ama bu özellik modern kızaklarda mevcut değil.
Bugün FIBT skeleton kızağının yapımında kullanılan maddeleri kısıtlamıştır. Kızak iskeleti çelikten yapılmış olmalı ve fren ve ya yön verme mekanizmaları içermemelidir. Ana taban plastikte olabilir. Tutacaklar ve çamurluklar yarış sırasında atletin güvenliğine destek olmak adına kenarlardadır. Diğer özellikler “FIBT‟ kuralların da kızağın boyutuna göre düzenlenmiştir.
Skeleton Kızak: Erkeklerde 43 kg ve kadınlarda 35 kg dır ve maksimum 146 km/s ulaşabilir.
Bazı atletler gerekli durumlarda kızaklarına toplam ağırlığın altında olmak şartıyla extra ağırlık bağlarlar. Bu ağırlık yarışmacıya değil, kızağa bağlanmalıdır.
Ölçüler:
Uzunluk = 800-1200 mm
Yükseklik = 80-200 mm
Kızak ayakları arasındaki mesafe = 340-380 mm
Sporcular Tarafından Kullanılan Malzemeler:
- Alp yarışları için chinguard kask ya da skeleton özel kaskı
- Vücudu saran özel hız elbisesi ( taytı)
- Çivili ayakkabılar, pist çivili ayakkabıları gibi
- Koruyucu gözlük yada surat koruması
- İsteğe bağlı elbisenin içine dirsek ve omuz tamponu
Not: Hakemlik ve Antrenörlük Kursları ile Güncel Haberler İçin Aşağıdaki Linki Tıklayınız.
