Kızak

2003 yılından 2006 yılına kadar yaklaşık 3 yıl Kayak ve Kızak Federasyonu bünyesi altında faaliyet gösteren Kızak sporu (bobsleigh, skeleton, luge ) daha sonra 21.12.2006 tarih ve 350 sayılı bakanlık oluru ile Gelişmekte Olan Spor Branşları Federasyonu kurulmasıyla bu federasyona bağlanmıştır. 2 yıl kadar bu federasyonun bünyesinde kalmış ancak herhangi bir faaliyeti olmamıştır.

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi 12.03.2008 tarihli yazısında, Olimpik spor olan kızak branşındaki sporcuların uluslararası yarışmalara katılabilmesi için Kızak branşının ayrı bir federasyon olarak kurulmasını talep etmiş, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez Danışma Kurulunun 13.05.2008 tarihindeki toplantısında kızak branşının Gelişmekte Olan Spor Branşları bünyesinden ayrılarak Türkiye Kızak Federasyonu olarak kurulmasına karar vermiş ve 23.05.2008 tarihinde Türkiye Kızak Federasyonu kurulmuştur.

Türkiye’de ‘Kızak‘ olarak isimlendirilen bu branş, dünyada Kızak (Luge), Bobsleigh, Skeleton adları altında üç ayrı sportif faaliyet olarak icra edilmektedir. Bu branşlardan Kızak (Luge) branşı ile ilgili milli federasyonlar FIL ( International Luge Federation ) adı altındaki Uluslararası Kızak Federasyonuna bağlıdır. Bobsleigh ve Skeleton adı altındaki branşlardaki milli federasyonlar ise FIBT ( International ve Tobogganing Federation ) adı altındaki Uluslararası federasyona bağlıdır.

Bobsleigh, Luge ve Skeleton

Modern kızak Türkiye‟de yeni gelişmeye başlamıştır. Dünyada Bobsleigh, Skeleton ve Luge olmak üzere üç ayrı branş olarak yapılan bu sporlar Ülkemizde KIZAK Federayonu altında yürütülmektedir.
Skeleton ve bobsleigh branşları ayrı bir uluslararası federasyona (FIBT- The Federati on Internationale de Bobsleigh et de Togogganing), Luge branşı ise ayı bir uluslararası federasyona (FIL- İnternational Luge Federation) sahiptir. Ülkemiz adına heriki federasyona üyelik müracaatı yapılmış olup süreç takip edilmektedir.

LUGE (KIzak):

Küçük, bir ya da iki kişilik, sırtüstü yatılarak kayılan ayakların önde uzandığı bir tür kızak çeşididir. Kızak kullanıcının baldırları ve kalflarını kullanımı yada ters omuzun oturağa kuvvet uygulamasıyla dümen edilir. Aynı zamanda LUGE, bu kızaklar tarafından yapı lan yarışmaya da isim vermiştir. Bu yarışma kızakların zamana karşı yarışması ile yapılmaktadır.
TARHİ:
Luge, Skeleton ve bobsled gibi, sağlık ve kaplıca kasabası olan St moritz, İsviçre, 19.yy. sonlarında , turizm girişimcisi Caspar Badrutt tarafından ortaya çıkarılmıştır. Badrutt kış konaklamaları, yiyecek- içecekli odalar ve aktivitelerle ilgili düşüncelerini çok güzel bir şekilde ortaya koymuştur. En maceracı İngiliz misafirleri, köyden daha hızlı bir şekilde ulaşım sağlamak amacıyla kayarak gelen, servis yapan çocuklara uyum sağlamaya başlamışlardı.
Bunun sonucu olarak iki sonuç ortaya çıktı. Kısa dönemde, kızakların dümen edilmesi için; SKELETON ( baş önde), LUGE ( ayaklar önde), iki veya dört kişi için BOB SLEIGHS, uzun dönemde ise yayalaırn güvenliği için araçların izleyeceği ve misafirlerin eğlencesi için 1870 yılında ilk karım boru şeklinde pist yapılmıştır. Bu pist halen kullanılmakta ve iki olimpiyatta ev sahipliği yapmıştır. Yapay soğutmaya gerek kalma dan doğal şartlar altında oluşmaktadır. Badrutt‟un inşa ettiği Palace Hotel ve Krup Hotel Sahip olduğu kış spor aktiviteleri ile Alp Dağlarında Kış turizminin populerliğini arttırmaktadırlar.
İlk organizasyon 1883‟te İsviçrede gerçekleştirilmiş. Ulus lararası Kızak Federasyonu 1913 yılında Almanya‟nın , Dresden bölgesinde kurulmuştur. Fakat 1935 yılında Uluslararası Bobsleigh ve Kızakçılık Federasyonu (FIBT) olarak birleştirilince faaliyete başlamıştır. Bundan sonra SKELETON , spor olarak olimpiyat oyunlarında yerini almıştır. İlk bu dalda Dünya Şampiyonası 1955 yılında Norveç‟in başkenti Oslo‟da yapılmıştır. 1957 yılında Uluslararası Luge Federasyonu kurulmuştur ve ilk defa 1964 yılında Kış Ol,mp,yat Oyunlarına dahil edilmiştir.
KURALLAR:
Luge‟da kurallar basittir. Rota zamanlıdır ve kızakçı pistin açık olduğu bildirildiği kesin zaman içerisinde başlangıç yerinden hareket etmelidir. Kızakçı ve ya pilot bitişe kızakla ve kayar pozisyonda varmalıdır, atletler kızaklarını bitiş çizgisinden iterek geçemezler. Bunu yapmak otomatik olarak diskalifiyeye neden olur. Buna rağmen kızakçılar pistte yarış sırasında durup kızaklarının üstünde yeniden pozisyon aldıktan sonra kaymaya devam edebilirler, fakat yarış sırasında ki pistteki görevliler veya seyircilerden birisinin teması halinde kızakçı diskalifiye edilecektir.
Kızakların üstünde kilo sınırlaması olduğu gibi tasarım ve yapımında da kısıtlamalar vardır. “çelikler” ( kızağın kaydığı ayağın tabanında ki metal bıçaklar) havanın ısısına bağlı olarak belli bir ısı aralığında olmalıdır. Atletler ve kullandıkları bot,başlık,eldiven,spike gibi ekipmanlarında da ağırlık kısıtlaması uygulanmaktadır. Diğer zamana karşı olan sporlar gibi sıralama turu başlangıç pozisyonunu belirler, bu bozuk pist durumlarında önemlidir. Dünya Kupası ve Dünya Şampiyonası etkinliklerinde, iki yarış Tek erkekleri, Tek bayanları ve Çifte yarışlarda kazananı belirler. Kış olimpiyatlarında Çiftler 2 yarış yaparken Erkekler ve Bayanlar Tek etkinliklerinde 4 yarış yapılmıştır.
Dünya kupası ve Dünya Takım Şampiyonası etkinliğinde, her bir yarış kazananı belirleyen zamanla uyumlu olarak sırayla her ülkenin Tek erkekleri, Tek bayanları ve Çiftleri yarıştı. Tek raunt elemeli bir etkinliktir. Drag yarışlarında veya Team pursuit track cycling‟ de gördüğünüz şeylere benzer. Ayrı bir gruba geçmek için sıralama turu yapılır daha sonra kazananı belirleyene kadar pistte (çeyrek finaller, yarı finaller ve finaller şeklinde ) ayrı ayrı rauntlar yapılır.
YAPAY PİSTLER:
Yapay pistler özel olarak tasarlanmış ve yükselen virajlarla yapılandırılmışlar artı düzlüklerle duvarlandırılmışlardır. Bir çok pist yapay olarak soğutulmuştur ama suni ısıtmasız olan yapay pistler de mevcuttur. Mesela St.Moritz. Pistler pürüzsüz
olmalıdırlar.
Atletler kızağı, üstünde yassı ve aerodinamik bir pozisyonda , başlarını hava akımını minimuma indirgemek için aşağıda tutarak sürerler. Kızak başlıca hararetle koşucu ayakların üstüne baskı kurarak seyreder. kesin bir vücut ağırlığının
aktarılması, hararetin baskısı ve omuzların hareketiyle oluşur. Ayrıca küçük ayarlamalar için başka yollar da vardır.
Yüksek kıvrımlı virajlarda 7G‟nin üstünde ki santripetal çekimleri deneyim ederken 120-160 km saat ortalamalı hızlarda yarışırlar. Tek erkekler başlangıç yerlerini kızak ve skeleton yarışmacılarının başladığı yerin yanında alırlarken, çoğu pistte çiftler ve tek bayanla beraber başlangıç yerlerini pistin ötesinde alırlar. Yapay pist ligi en hızlı ve en çevik kar-kış-kızak sporudur.
DOĞAL PİST:
Doğal pist varolan dağ yolları ve patikalarla oluşmuştur. Yapay yolla set çekilerek hazırlanmış dönemeçlere müsade edilmemiştir. Pistin yüzü yatay olmalıdır. Doğal buzlanma ile oluşturulmuştur. Yapay dondurma kesinlikle yasaktır. Pist
frenleme ve dümen hareketlerinden pürüzlenebilir. Yarışmacılar kızağı dümen edebilmek için ellerini sürümek ve bacaklarını düzenli bir şekilde kullanmak zorundadırlar. Böylece dar ve düz köşelerden dönebilirler. Dönemeçlerden önce
frenlemek önemlidir ve başarılı bir frenleme için özel çivili ayakkabılar kullanılır. Doğal pistlerin çoğu Avuturya ve İtalya‟da bulunur. Diğerleri ise Almanya, Polonya,Rusya,Slovenya;kanada ve ABD‟de bulunur. Opper Pennisula Kızak Kulübü, beş tane ışıklandırılmış doğal kıza pistinden biridir. Dünya Şampiyonası 1979 Avrupa Şampiyonası 1970 ten beri yapılmaktadır.
Kategoriler:
Tek Erkekler/ Bayanlar
Çiftler–Erkekler (Teknik olarak kadınlar yarışabilir ama düznelenmemiştir)
Takımlar Challenge Cup ( Birincilik Yarışı)
Takım yarışlarında bir erkek ve bir kadın ve çiftler takım olarak yarışabilir ve takım yarışlarında iki farklı ülkeden yarışmacılar takım oluşturabilir. Bayrak yarışı ise hala geliştirilmektedir.
Yönetim:
Kızak sporu FIL ( Uluslararası Kızak Federasyonu) tarafından yönetilmektedir. FIL Berchtesgaden, Almanya‟da bulunmaktadır. Alman temsilcilerin yönetimindedir.
Not: Hakemlik ve Antrenörlük Kursları ile Güncel Haberler İçin Aşağıdaki Linki Tıklayınız.

Türkiye Kızak Federasyonu